Den gode soldat Švejk

	Emauzský klášter
Praha II./320, na Slovanech 1
Wikipedia czdeen KartSøk Švejkův slovník

Klosteret ved århundreskiftet

Adressebok frå 1907

Emauzský klášter er staden der ein munk skal ha hengd seg i eit krusifiks i fylgje Švejk. Dette for å "oppmuntra" cellekameraten sin på politistasjonen i Salmova ulice då denne ville hengja seg.

Klosteret vert i [I.9] nemnd som staden der Feldkurat Katz vart døypt. Presten som døypte han var páter Albán, sjå páter Albán.

I [I.13] vert klosteret nemnd for tredje gong, no av Švejk som fortel Feldkurat Katz om ein gartnarassistent som arbeidde der.

Bakgrunn

Emauzský klášter er eit Benediktinar-kloster i Praha som ligg sør for Karlovo náměstí. Det vart grunnlagd av keisar Karl IV i 1347. Frå 1908 til 1918 var den ovannemnde páter Albán abbed her og under frå 1914 var deler av klosteret brukt som lasarett.

Etter kunngjeringa av tsjekkoslovakisk sjølvstende 28. oktober 1918 forlet abbeden og dei tyske munkane klosteret etter at dei vart utsette for trakassering frå folkemengder og militsgrupper. Dette kom av skuldingar som vart framsette mot dei i pressa, m.a. om spionasje for Tyskland.

Klosteret vart sterkt skadd under eit alliert bomberaid i 1945, og vart bygd opp att i noko ulik stil etter krigen. Det vart konfiskert både av nazistane (1941) og kommunistane (1950), men vart i 1990 gjeva tilbake til bendiktinar-ordenen.

Sitat

[I.5] Ledaže byste se pověsil vkleče u pryčny, jako to udělal ten mnich v klášteře v Emauzích, co se oběsil na krucifixu kvůli jedný mladý židovce.

[I.9] Křtili ho slavnostně v Emauzích. Sám páter Albán ho na máčel do křtitelnice.

[I.13] "Tak si koupíme katechismus, pane feldkurát, tam to bude," řekl Švejk, "to je jako průvodčí cizinců pro duchovní pastýře. V Emauzích pracoval v klášteře jeden zahradnickej pomocník, ...

Skrivst òg:Emmaus Monastery en Emmauskloster de Cloître d'Emmaüs fr Emmausklosteret no

Litteratur

• Pohled do vojenské nemocnice v pražském klášteře emauzském Český svět 2.10.1914
• Historie Emauzského opatství Emauzké opatství
• Klášter Emauzy Zdeňka Kuchyňová, Radio Praha

	Bendlovka
Praha II./1867, Fügnerovo nám. 2
KartSøk Švejkova cesta Švejkův slovník

Břetislav Hůla, 1951

© AHMP

Denní raport - c.k. okresního policejního komisařství III.z. 31./12. 1908

Bendlovka vert nemnd i anekdote av Švejk då han "trøystar" den gode familiemannen som sit i cella saman med han på Policejní komisařství Salmova ulice. Švejk hadde ein gong drege til ein mann frå eit begravelsesbyrå og hadde fått ein kilevink tilbake. Dagen etter vart episoden omtala i avisene.

Bakgrunn

Bendlovka er nesten sikkert eit alternativt omgrep for Bendova kavárna (òg Bendovka), eit tidlegare skjenkestad i Nové město som Jaroslav Hašek kjende godt. I forklaringane sine til romanen frå 1951 identifiserer Břetislav Hůla den som ein natt-kafé i Sokolská ulice og dette er støtta av Radko Pytlík som opplyser om at den låg på hjørna av Sokolská og Fügnerovo náměstí. Den låg vegg i vegg med Apollo, og på det motsette hjørna av plassen låg U Šolců, ei anna av Hašek's sine favoritt-kneiper.

Hašek og Bendovka

Ein veldokumentert episode som involverte forfattaren fann stad her 31. desember 1908. I fylgje politirapportar var Jaroslav Hašek innblanda i ein episode i denne kafeen ute i dei små timar. Han og den kroatiske ingeniør-studenten Rudolf Giunio nekta å betala rekninga. Ein krangel braut laus og glas vart knuste. Då patruljerande politimann Slepička kom til åstaden slo humoristen hatten av hovudet på han så forsterkningar måtte tilkallast. Dei to bråkmakarane vart så tekne med til Policejní komisařství Salmova ulice og vart sette på frifot morgonen etter.

Opočenský minnest

Ein anna krangel som involverte forfattaren vert omtala av kameraten Gustav Roger Opočenský’s i boka hans om Jaroslav Hašek (1948). Den vart rettnok skriven om lag 40 år etter handinga, men det er likevel liten grunn til å tvila på essensen i det han fortel: at det på Bendovka kom til ein samanstøyt mellom forfattaren og ein agent for eit gravferdsbyrå. Dette fann stad “i dei små timar ein varm vårkveld nokre år før krigen”. Denne soga har parallellar til hendinga i 1908, men òg til episoden som vert omtala Den gode soldat Švejk. Ellers noterer Opočenský at Bendova kavárna baud på levande musikk, var utstyrt med marmorbord, var open til tidleg på morgonen og han la til at ølet var billeg og dårleg. Då boka vart skriven var kaféen ikkje lenger i drift, lokala vart brukte av eit trykkeri.

Strána mírného pokroku

I samlinga si av forteljingar om Strana mírného pokroku v mezích zákona viar Jaroslav Hašek ei soga til Opočenský og her vert òg nattkaféen nemnd (som Bendova kavárna), og det i same slengen som Apollo. I ei anna sogee vert omgrepet "v Bendlovce" brukt på same viset som i romanen. Det tykkjest å visa til eit vertshus eller i det minste til ein stad der folk møtest. Jaroslav Hašek hadde fleire konfliktar med ein viss redaktør frå České slovo her. Redaktøren var av “Mosaisk trusretning”.

I avisene

Národní politika, 20.8.1910.

Národní politika, 3.11.1907.

Avisinnslag stadfestar nokre av opplysningane til Opočenský og legg dessutan til informasjom om dansetilstelningar. Kaféen var i drift minst frå 1900 til hausten 1914, men på to ulike adresser. Våren 1905 vart løyvet til Marie Bendová overførd frå Nové město hus nr. 1816 til nr. 1867. Ein annonse frå fyrste krigshausten viser at opningstidene var korta ned til to om morgonen, ei innstramming som var vanleg i heile Austerrike-Ungarn etter krigsutbrotet.

Frå tid til anna det opp annonsar der ein søkte etter tilsette, men ein det dukka opp langt fleire innslag om tjuveri, fyll og slagsmål. Jaroslav Hašek var såleis ikkje den einaste bråkmakaren her. Her er berre nokre av episodane: i 1908 laga tre fulle tyske studentar bråk der (rapportert i fleire aviser) og i 1913 skreiv Čech om ein episode med knivstikking.

Sitat

[I.5] Nebo v Bendlovce jsem dal jednou jednomu funebrákovi facku a on mně ji vrátil. Abychom se smířili, museli nás oba zatknout, a hned to bylo v odpoledníčku.

Kjelder: Hůla, Radko Pytlík, Jaroslav Šerák, Gustav Roger Opočenský

Litteratur

• Kavárenská straka Národní politika 14.4.1900
• Přeložení živnosti bylo schváleno Hostimil 5.4.1905
• Bendova kavárna Národní politika 8.9.1907
• Pozor! Taneční zabáva! Národní politika 31.12.1907
• Z nočního působení buršáků Národní listy 21.11.1908
• Krvavá noční rvačka Čech 11.3.1913
• Pomstil se Čech 28.12.1913
• Kavárna Benda Národní politika 8.11.1914

	U mrtvoly
Praha II./310, Karlovo nám. 13
KartSøk Švejkův slovník

Bilete frå 1926

Břetislav Hůla

U mrtvoly er nemnd i anekdota av Švejk fortel for å "oppmuntra" medfangen på Policejní komisařství Salmova ulice. Sjå Bendlovka.

Bakgrunn

U mrtvoly er ikkje identifisert heilt sikkert, men mykje tyder på at det var ein kafé på Karlovo náměstí, på hjørna med Resslova ulice. Bygningen, som mellom anna husa Pivovar U Šálků, vart riven i 1939. Det låg ei kavárna der med inngang frå plassen men utfrå bilete er det vanskeleg å sjå noko namn.

Adresseboka frå 1910 viser til ein kafé "Rubáš" nettopp her, og dette gjev ein viktig peikepinn: "Rubáš" betyr "lik-klede" og "mrtvola" betyr "kadaver/lik". Břetislav Hůla opplyser om at U mrtvoly var ein kafé rett ovafor den tekniske høgskulen, noko som stemmer godt. Eigar i 1910 var Antonie Laadtová som hadde fått driftslisens i 1901[a].

I 1922 vert det i ein artikkel i Národní listy opplyst at U mrtvoly no var døypt om til Děvín, men det har ikkje lukkast å finna fleire opplysningar relatert til dette namnet. Vilém Mrštík nemner òg staden i romanen sin Santa Lucia frå 1893.

Sitat

[I.5] Nebo když v kavárně „U mrtvoly“ rozbil ten pan rada dva tácky, myslíte, že ho šetřili? Byl taky na druhej den hned v novinách.

Kjelder: Hůla, Jaroslav Šerák

Skrivst òg:At the Corpse en Zum Leichnam de Ved Liket no

Litteratur

• Románové restaurační a jiné zábavní podniky Jaroslav Šerák 2009 - 2021
• Pražské noční lokály Národní listy 15.11.1922

	Strážnice
Praha II./507, Ječná ul. 6
KartSøk

Strážnice vert såvidt nemnd når Švejk vert førd vidare frå politistasjonen i Salmovská ulice. Ut frå romanen er det klårt at vakta låg på gateplanet ettersom Švejk vart i forhøyr i 2. etasje og vart taken ned til vaktrommet for han vart førd vidare.

Bakgrunn

Strážnice var vakta ved politistasjonen in Salmovská ulice. Den låg i same bygningen som politistasjonen men inngangen var frå Ječná ulice. Sjå Policejní komisařství Salmova ulice.

Sitat

[I.5] Ukloniv se uctivě, odcházel s policejním strážníkem dolů na strážnici a za čtvrt hodiny bylo již vidět na rohu Ječné ulice a Karlova náměstí Švejka v průvodu druhého policejního strážníka, který měl pod paždí objemnou knihu s německým nápisem „Arrestantenbuch“.

Skrivst òg:Guardroom en Wachstube de Vaktrom no